Có nghĩa vụ trả nhà nhưng lại được cấp chủ quyền nhà

Tuy ông Liêm được tòa tuyên giao nhà nhưng sau đó căn nhà lại được cấp giấy chủ quyền cho người có nghĩa vụ trả nhà cho ông.

Về trường hợp tréo ngoe này, trao đổi với PV Pháp Luật TP.HCM, ông Phạm Hồng Lộc, Chánh Văn phòng UBND quận 7, TP.HCM, cho biết ủy ban đã ghi nhận. UBND quận đang rà soát thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (viết tắt là GCN) trên. Ủy ban sẽ họp để phối hợp với các ban ngành, trong đó có cả cơ quan thi hành án (THA) để giải quyết thỏa đáng cho người dân.

Nhiều năm đòi nhà, thắng kiện vẫn mất nhà

Đầu năm 2021, Cục THA dân sự TP.HCM ban hành quyết định thi hành bản án ngày 19-10-2020 của TAND Cấp cao tại TP.HCM về việc công nhận căn nhà 143 (số cũ là 68/10) Huỳnh Tấn Phát, phường Tân Thuận Đông, quận 7 thuộc quyền sở hữu của anh em nhà ông Phan Thanh Liêm (ngụ quận Bình Thạnh). Cụ thể buộc ông NVK, bà LTX (bị đơn trong vụ án) phải trả lại nhà.

Ông Liêm trước căn nhà đã được UBND quận cấp giấy chứng nhận cho người có nghĩa vụ trả nhà cho ông. Ảnh: HY

Tuy nhiên, do dịch COVID-19 kéo dài, ảnh hưởng đến mọi hoạt động của đời sống xã hội nên cơ quan THA đã không thể thực hiện việc THA hoặc cưỡng chế THA căn nhà và đất nói trên theo thủ tục chung.

Đến ngày 28-6-2022, THA mới phối hợp với các cơ quan, ban ngành thi hành bản án. Phía ông K vắng mặt nên việc bàn giao tài sản không thực hiện được. Cùng lúc này, gia đình ông Liêm và THA mới biết căn nhà và đất trên đã được cấp GCN từ ngày 26-5 cho ông K, bà X.

“Chúng tôi đi kiện đòi nhà từ năm 2014. Hai cấp tòa nhiều lần xác minh nguồn gốc, các mối liên hệ, thẩm định tại chỗ, định giá... liên quan đến tranh chấp này và nhận được trả lời của UBND phường Tân Thuận Đông, UBND quận 7, Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) TP.HCM - Chi nhánh quận 7, VPĐKĐĐ TP.HCM cùng các cơ quan chức năng khác. Tuy nhiên, chính những cơ quan này lại xác nhận niêm yết nhà đất không có tranh chấp để cấp lần đầu GCN cho phía ông K, ngay sau đó được cập nhật biến động sang tên cho nhiều người khác” - ông Liêm nói.

Mới đây, VKSND TP.HCM, Công an TP.HCM đã thông báo cho ông Liêm về việc chuyển tố cáo của gia đình ông về VKS và Cơ quan CSĐT Công an quận 7 để xem xét và giải quyết theo thẩm quyền.

Chưa được ủy ban tiếp xúc giải quyết thỏa đáng

Chúng tôi đã trực tiếp liên hệ với UBND quận 7, VPĐKĐĐ TP.HCM - Chi nhánh quận 7 nhưng vẫn chưa được lãnh đạo tiếp xúc giải quyết thỏa đáng. Đến nay, UBND quận 7 chỉ mới tổ chức buổi làm việc với Phòng TN&MT ghi nhận ý kiến của gia đình tôi về việc yêu cầu hủy bỏ GCN và thi hành theo bản án của tòa để trình lãnh đạo.

Kiện ra tòa để giải quyết triệt để

Khiếu nại không thể giải quyết triệt để vụ án, không bảo vệ quyền lợi hiệu quả cho ông Liêm. Căn nhà đã được chuyển nhượng qua nhiều người. Trong khi đó, ủy ban chỉ xem xét tính hợp pháp của việc cấp GCN mà không có quyền hủy cập nhật biến động, hủy hợp đồng công chứng (giao dịch mua bán) của các bên.

Ông Liêm cần kiện để tòa xem xét tính hợp pháp của việc cấp chủ quyền cho ông K, bà X của ủy ban để trả về nguyên trạng theo bản án của TAND Cấp cao; xem xét tính hợp pháp của việc ký các hợp đồng công chứng chuyển nhượng sang tên cho nhiều người sau đó. Đồng thời, tòa sẽ giải quyết hậu quả của việc hủy các GCN đã cấp cho các cá nhân trong câu chuyện này.

ThS - luật sư NGUYỄN SƠN LÂM, Đoàn Luật sư TP.HCM

Văn phòng đăng ký đất đai nói gì?

Sau khi biết việc nhà đất đã được cấp chủ quyền không đúng đối tượng, cơ quan THA đã có quyết định tạm dừng việc đăng ký, chuyển quyền sở hữu, sử dụng, thay đổi tình trạng nhà đất trên.

Đầu tháng 8, VPĐKĐĐ TP.HCM - Chi nhánh quận 7 cũng xác nhận việc căn nhà này sau khi ra GCN cho ông K, bà X cuối tháng 5 thì giữa tháng 6 cập nhật chuyển quyền cho người khác; đầu tháng 7, cơ quan này tiếp tục cập nhật chuyển quyền cho người khác nữa.

Do vậy theo cơ quan này, việc hủy bỏ GCN đối với nhà đất trên phải do tòa quyết định. Cơ sở pháp lý là Điều 87 Nghị định 43/2014 hướng dẫn thi hành điểm d khoản 2 Điều 106 Luật Đất đai. Theo đó, Nhà nước không thu hồi GCN đã cấp trái pháp luật trong trường hợp người được cấp GCN đã thực hiện thủ tục chuyển đổi, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc chuyển mục đích sử dụng đất và đã được giải quyết theo quy định của pháp luật. Việc xử lý thiệt hại do việc cấp GCN gây ra thực hiện theo quyết định hoặc bản án của tòa.

Ông Liêm khiếu nại, đầu tháng 9 VPĐKĐĐ TP.HCM - Chi nhánh quận 7 trả lời rằng dựa trên xác nhận của UBND phường về hiện trạng, nguồn gốc, quá trình sử dụng đất, tạo dựng tài sản, tình trạng tranh chấp, VPĐKĐĐ TP.HCM - Chi nhánh quận 7 chuẩn bị hồ sơ, chuyển đến Phòng TN&MT thẩm định và trình UBND quận xem xét cấp GCN cho phía ông K. Tại thời điểm chuẩn bị hồ sơ, VPĐKĐĐ TP.HCM - Chi nhánh quận 7 chưa nhận được bản án, văn bản về tranh chấp hoặc văn bản về ngăn chặn giao dịch của cơ quan có thẩm quyền liên quan đến nhà đất này.

Do đó việc trình UBND quận cấp GCN cho ông K, bà X là đúng trình tự thủ tục. Đề nghị ông Liêm liên hệ UBND quận 7 để được hướng dẫn.

Thua kiện vì biết nhà có tranh chấp vẫn mua

Ngày 19-6, TAND Tối cao đã trả lời ông K, bà X về việc không có căn cứ để kháng nghị giám đốc thẩm bản án phúc thẩm vụ án này.

Theo đó, TAND Tối cao chỉ rõ căn nhà và đất trên ông bà nhận chuyển nhượng của người không có quyền sở hữu nhà, không có xác nhận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Ông bà biết nhà có tranh chấp nhưng vẫn mua là không hợp pháp, không được công nhận quyền sở hữu nhà. Do đó, tòa cấp phúc thẩm buộc ông bà trả nhà là có căn cứ, đúng quy định của pháp luật.

Nguồn Pháp luật